ارزیابی اپی تلیوم مخاط دهان در مردان مبتلا به دیابت نوع i و ii به روش سیتولوژی اکسفولیاتیو

زمینه و هدف: دیابت شیرین از شایع ترین بیماری های اندوکرین متابولیک بوده که با اختلال در متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین همراه است. کاربرد روش سیتومورفومتری در ارزیابی تغییرات کمی و کیفی اپی تلیوم مخاط دهان ناشناخته مانده و در این زمینه در دیابتی ها مطالعه اندکی صورت گرفته است. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی مقایسه ای اپی تلیوم مخاط دهان در افراد مبتلا به دیابت نوع i و ii و افراد سالم می باشد. روش کار: در این مطالعه مورد –شاهدی، اسمیر سیتولوژیازاپیتلیوم مخاط دهان (طرفی زبان و مخاط با کالسمتر است) در 24 فرد مبتلا به دیابت (9 مورد نوع i و 15 مورد نوع ii) و 30 فرد سالم (15 نفر کنترل i و 15 نفر کنترل ii) تهیه شده و به روش پاپانیکولائو رنگ آمیزی گردید. متوسط اندازه هسته، سیتوپلاسم و نسبت اندازه هسته به سیتوپلاسم در هر گروه با نرم افزار motic plus2 اندازه گیری شد. همچنین ارزیابی کیفی اسلایدهای سیتولوژی در سه گروه، دیابتی نوع (ii,i) و افراد سالم صورت گرفت. یافته ها: کاهش اندازه هسته و سیتوپلاسم (001/0 >p) و افزایش نسبت اندازه هسته به سیتوپلاسم در نواحی مخاط باکال (001/0=p) و زبان (011/0p=) دیابتی ها نسبت به افراد سالم وجود داشت. اختلاف آماری معنی داری از نظر ویژگی های کمی سیتومورفومتری در افراد دیابت نوع i و ii در ناحیه مخاط باکال (15/0 p=) و زبان (86/0p=) مشاهده نشد. از نظر اندازه هسته، سیتوپلاسم اختلاف آماری معنی داری در افراد دیابت i و کنترل i و نیز دیابت نوع ii و کنترل ii در ناحیه مخاط باکال و زبان وجود داشت (001/0p<). هسته دو یا چند لوبه، کاریورکسی، واکوئولیزاسیون سیتوپلاسم در دیابتی ها نسبت به افراد سالم بیشتر بود (001/p<). نتیجه گیری: دیابت منجر به ایجاد تغییرات کمی و کیفی سیتومورفومتری مخاط دهان می شود، اما نوع دیابت بر این تغییرات مؤثر به نظر نمی رسد.